Dziecko znienawidzone – charakter schizoidalny

Dziecko rodząc się na świecie jest całkowicie zależne od innych, a szczególnie od matki. Jego narodziny mogą spotkać się z różnym przyjęciem. W przypadku dziecka o ukształtowanej obronie schizoidalnej w odpowiedzi na swoje przyjście dziecko otrzymuje: chłód, niechęć, oschłość, obojętność, odrzucenie czy nienawiść. Te uczucia często pojawiają się u rodziców z chwilą narodzin dziecka jako ich reakcja na spontaniczne, nowe życie.  Mimo tego, że dziecko było wcześniej oczekiwane, rodzice nagle zdaja sobie sprawę z ciężaru odpowiedzialności jaka na nich spoczywa. Mogą też uświadomić sobie, że np. spodziewali się innej płci lub wyidealizowali sobie dziecko, a rzeczywistość okazała się inna, co spowodowało jego odrzucenie i nienawiść.

 

Zimne i nienawistne traktowanie ze strony opiekuna może być okresowe lub trwałe.

Reakcją dziecka na chłód emocjonalny będzie wycofanie się, które będzie głębsze jeśli tego typu bolesne doznania będę się regularnie powtarzać. Taka reakcja dziecka może być również w odpowiedzi gdy dziecko zostało pozbawione opieki rodzicielskiej z innych powodów związanych z niedostępnością opiekuna z powodu choroby własnej lub opiekuna, rozłąki, pozostawienia itp.

Gdy macierzyńska opieka nie jest „wystarczająco dobra” rodzi dystans, oderwanie i dosłownie odwrócenie się od kontaktów społecznych. Można by założyć, że na bardzo prymitywnym poziomie świadomości, a później na bardziej złożonym poziomie zrozumienia dziecko doświadcza lęku zwanego lekiem unicestwienia.

Naturalną reakcją dziecka na zimne, wrogie i zagrażające środowisko jest przerażenie i złość, które to stają się trudnym do zniesienia stanem, w którym prowadzi się życiową grę. Złość prowokuje do odwetu, który odbierany jest przez dziecko jako przerażający i zagrażający jego życiu. Dziecko zwraca się przeciwko sobie tłumiąc naturalne reakcje emocjonalne. To wycofanie się do wewnątrz jest jednocześnie zatrzymaniem życia organizmu, podejmowane po to, aby zagrożone życie ocalić. Wycofanie jest dla niego bezpieczną przystanią. U osoby o strukturze schizoidalnej wytworzą się potępiające, niszczące i trudne „decyzje skryptowe” pt.:  „Coś ze mną jest nie w porządku” i „Nie mam prawa do życia”. Znienawidzone dziecko może być kimś, kto kocha innych, ale odwraca się od bliskości wymaganej dla utrzymywania trwalszych związków miłości.

Na przykład matka, która mogłaby być „wystarczająco dobra” w zwykłych warunkach życia, może już nią nie być z chwilą utraty męża z powodu rozwodu, śmierci czy służby wojskowej. Różne okoliczności zewnętrzne czy wydarzenia mogły spowodować zmniejszenie jej zdolności do utrzymywania pełnego kontaktu, podtrzymywania bliskości i miłości oraz wyrażania akceptacji. Również doświadczenie wczesnodziecięcej poważnej choroby u dziecka, a szczególnie pobyt w szpitalu również mogą spowodować nadwyrężenie przywiązania między dzieckiem, a matką. Dziecko może doznać urazu z powodu niestałości opiekuna podczas tego wrażliwego okresu rozwoju.

Charakter schizoidalny - UCZUCIA, ZACHOWANIE, POZNANIE

U osoby o schizoidalnym typie charakteru występują dogłębne często nieświadome uczucia przerażenia i złości pojawiające się w odpowiedzi na zagrażające jego życiu środowisko. Przerażenie to skojarzone jest z unicestwieniem albo na poziomie dorosłego z niepowodzeniem realizacji w świecie. Przerażenie może mieć wyraz w wielu symptomach: lęku, ataków paniki w reakcji na sytuacje, które postrzegane są jako groźne, fobii, niepokoju i napięcia związanego z konkretnymi sytuacjami społecznymi i intymnością. Może również występować wrażenie dyskomfortu i brak poczucia przynależności do świata, a nawet pewien rodzaj doznawanej w związku z tym nierzeczywistości.

U osób o tym typie charakterystyczny jest brak prawdziwej spontaniczności, specyficzna sztuczność ekspresji emocjonalnej, nadmierny racjonalizm. Osoby schizoidalne postrzegają osoby emocjonalne jako irracjonalne pozbawione kontroli albo szalonych. Wszystkie formy obrony są tak zorganizowane aby odeprzeć odrzucenie i porażkę poprzez wycofanie w mechanistyczne zachowanie, brak przejawów emocjonalnych, wypieranie i unikanie uczuć złości i wściekłości. Represja tych uczuć służy ocaleniu życia. U dorosłych można zaobserwować unikanie lub wycofywanie się z sytuacji konfliktowych, nieumiejętność złoszczenia się i przyjmowania złości ze strony innych osób, i skłonność do wyrażania jej w pasywno-agresywnym wycofaniu. Znienawidzone dziecko nauczyło się, że lepiej się usunąć, niż walczyć i że przeżywanie uczuć złości jest bezcelowe i niczego nie rozwiązuje. Wypiera swoją złość, idealizuje i spirytualizuje własną przyjazną naturę. Osoby stające się bardziej świadome swoich pokładów złości przeżywają lęk przed własną destrukcyjną siłą.

Smutek żałoba i depresja stają się powszechnymi symptomami występującymi u tych osób i najmniej tłumionymi uczuciami jednak często przeżywanymi bez płaczu czy szlochu przeżywanymi w ukryciu. Tego typu osobowość charakteryzuje się niewielką liczbą uczuć zarówno negatywnych, jak i pozytywnych. Zachowanie niekochanego albo kochanego niewystarczająco dziecka może się różnić w kilku wymiarach. Osoba o tym charakterze funkcjonuje w zależności od tego, w jakim stopniu potrafi kontrolować albo więzić ukryte głęboko stany emocjonalne. Powstrzymywanie uczuć powoduje choroby psychosomatyczne oraz zmniejsza zdolność do utrzymywania bliskich związków umożliwiając jej względnie dobre funkcjonowanie. Osoba ta może być ekstremalnie wrażliwa na przejawy szorstkości ze strony środowiska wówczas nie potrafi na stałe zaangażować się w relację bądź dowolne zajęcie. W zależności od dostępności do swoich uczuć może być odbierana jako delikatna i wrażliwa na załamania emocjonalne, zamęt i nawet utracić kontakt z rzeczywistością.

W przypadku bardziej efektywnym funkcjonowaniu w świecie zewnętrznym osoba ta wycofuje się w te formy aktywności, które oferują jej jakieś rozwiązania życiowe przy unikaniu innych obszarów zaangażowania. Np. zaangażowanie w pracę zawodową przy jednoczesnym małym kontakcie emocjonalnym czy intymnością z małżonkiem czy rodziną. Bywa czasami asertywna i dominująca w wyizolowanych kontekstach (np. w klasie czy sali sądowej), a nieśmiała i nieporadna w innych.

Kluczem do tej struktury jest odłączenie się jednostki od jej głównych  procesów życiowych – od ciała, uczuć, od bliskich osób, wspólnoty, a nawet żywności czy natury. Automatyczną i nieświadomą reakcją na zagrożenie jest unikanie bezpośredniego spotkania z życiem twarzą w twarz – poprzez odwracanie się, uciekanie przed konfrontacją czy bliskością, przenoszenie uwagi, „uwznioślanie” rzeczywistości i wewnętrzną migrację. Powszechne przy tej strukturze charakteru są próby zasłużenia na zewnętrzną akceptację i samoakceptację poprzez osiągnięcia wiążące się ze  zdolnościami umysłowymi. Jest to jedyny sposób aby kontaktować się ze światem, wyrazić samego siebie, uzyskać akceptację, uznanie i poczucie tego, kim się jest i gdzie się przynależy. Porażka w tym obszarze celów życiowych może wywołać depresję oraz myśli samobójcze. W celu wyparcia uczuć nienawiści i chłodu z jakimi miał do czynienia oferuje innym to czego nie otrzymał, akceptacje i pełne zrozumienie dla innych, pozwalając innym być. W celu utrzymania poczucia bezpieczeństwa osoby te mogą kontrolować i regulować zakres i głębie kontaktów z bliskimi. Osoby o charakterze schizoidalnym często odczuwają potrzebę bycia kimś specjalnym, jako sposób na wyparcie rzeczywistego stanu bycia osobą niekochaną, nienawidzoną, odrzuconą i wykorzystywaną. Realizują to poprzez rzeczywiste osiągnięcia w nauce i sztuce albo poprzez osiągnięcia urojone.

Możliwe jest wyróżnienie wewnętrznych struktur przekonaniowych i „decyzji skryptowych”, którymi posługują się osoby z osobowością schizoidalną. Jest to przekonanie: „Coś ze mną jest nie tak” oraz przekonania dotyczące świata jako niebezpiecznego, trudnego i zimnego. Problem istnienia jest dla tej struktury decydujący i najprawdopodobniej znajdzie on jakiś wyraz w codziennym życiu osoby, kwestia bezpieczeństwa może być szczególnie ważna albo na odwrót negowana. Może również pojawić się opozycyjne przekonanie lub idea: „jestem kimś wyjątkowym”.

Podstawową cechą funkcji poznawczych u osób schizoidalnych jest dysocjacja między myśleniem a emocjami. Osoby o tym charakterze posiadają wgląd intelektualny w rzeczywistość oderwany od czynności uczuciowych. Oddzielenie procesów intelektualnych i uczuć stanowi obwarowanie się przed kłopotliwymi emocjami i myślami. Ta obrona ma swoją cenę ale też stanowi wartość – umożliwia przetrwanie nie tylko w okresie dzieciństwa , ale i przez całe życie.

Style charakteru – przeczytaj więcej…

Poznaj swój styl charakteru - Geneza powstania struktury charakteru

Dziecko znienawidzone – Charakter schizoidalny

Dziecko wykorzystane – Charakter narcystyczny

Dziecko zawłaszczone – Charakter symbiotyczny

Dziecko pokonane - Charakter masochistyczny

Dziecko porzucone – Charakter oralny

Dziecko uwiedzione – Charakter histeryczny

Dziecko zdyscyplinowane – Charakter obsesyjno-kompulsywny